Sonar nedir

SONAR NEDİR

Sonar denizaltılar için üretilmiş bir cihazdır. Fakat, bugün batık gemiler ve balık sürülerini de bulmak için kullanılır. Gemilerin bulundukları denizin ne kadar derin olduğunu saptamasında da kullanılır. Sonar, deniz için çok gerekli ve faydalı bir üründür.

Sonar nasıl çalışır?

Gemilerin alt kısmına bir transdüktör yerleştirilir. Bu makinenin amacı insan kulağının algıladığı ya da çok daha yüksek frekansta ses dalgası göndermektir. Bu ses dalgaları, deniz tabanına veya kayalara yani herhangi bir maddeye çarptığında geriye döner. Böylece vuruşun ve yansımanın sayesinde mesafe hesaplanır. Sesin suda ki hızı havadan yaklaşık 4 kat daha fazladır. Hesaplamalar buna göre yapılmaktadır. Zaman aralığı sesin yansımasının vurması ile yanan bir lamba bir döner disk ile ölçülür. Disk sabit bir hızla döner. Ses gönderildiğinde lamba üstte o noktasındadır. Yansıma ile lamba tam bir daire çizer. Bazı aygıtlarsa bu menzili yani mesafeyi kaydeder. Ya da televizyon gibi ekranda orada ne olduğu anlaşılır. Sonar, daha önceleri ASDIK ismi ile tanınırdı. Su altında ses dalgaları ile yön ve uzaklığı tespit için kullanılır. Ona benzer diğer sistem ise radardır. Çalışma sistemi hemen hemen aynıdır fakat, radar ses dalgaları yerine radyo frekansları kullanır. Çalışma sistemi aynı olan bu iki cihazda sıklıkla bugün kullanılmaktadır. Yarasalar ve yunusların kendilerine ait olan sonarları vardır. Özellikle yarasalar kör olduklarından sonarları sayesinde bir yerlere çarpmadan uçarlar. Yunuslarsa sonar kullanarak sürülerini takip eder ve haberleşirler. Deniz altı inceleme ya da donanmalarda kullanılan sonar sistemlerse biraz daha farklı çalışırlar. Ses dalgaları yollandıktan sonra, mekanik sistemler aracılığı ile bir oluktan geçirilerek yoğunlaştırılır. Bu nedenle bir dizi transdüktör gemi altına yerleştirilir. Böylece yollanan sinyaller bir araya toplanarak daha güçlü frekans yollarlar.

Sonar nerelerde kullanılır ?

Sonar deniz altı haritaları çıkarmakta, deniz altı maden araştırmalarında, balıkçılıkta, donanmalarda sıklıkla kullanılır. Balıkçılıkta, balığın cinsi ve yoğunluğu ve ne derinlikte olduğu sonarlar ile hesaplanır. Her balık farklı bir şekilde yansıma yaratır.  Yandan taramalı sonarlarsa, deniz dibini tam olarak görüntüler. Deniz altı bitki örtüsü, tabanda olan nesneler, deprem faylarını ve maden yataklarını bulur.